Ακαδημία ΑθηνώνTheophil Hansen, 1859-1885
ΕΡΓΑΣΙΕΣ: | Συντήρηση και αποκατάσταση τοιχογραφιών, οροφογραφιών, ξύλινης στέγης, ξύλινων αρχιτεκτονικών και δομικών στοιχείων, επίπλων, πινάκων ζωγραφικής. |
---|---|
ΠΕΡΙΟΔΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ: | 2004 - 2009 |
Ιστορικά στοιχεία – περιγραφή: Το κτίριο αποτελεί μελέτη του Δανού αρχιτέκτονα Theophil Hansen. Οικοδομήθηκε μεταξύ δύο φάσεων, το 1859 – 1863 και το 1868 – 1885 και θεωρείται το αρτιότερο έργο του στην Ελλάδα. Την επίβλεψη της κατασκευής είχε αρχικά ο ίδιος, ενώ από το 1861 την ανέλαβε ο μαθητής του Ernst Ziller, λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων που τον κρατούσαν στη Βιέννη. Η ανάγλυφη σύνθεση στο κεντρικό αέτωμα, καθώς και τα εξωτερικά αγάλματα είναι έργα του γλύπτη Λεωνίδα Δρόση. Στα οκτώ αετώματα οι ανάγλυφες συνθέσεις είναι του Franciszek Melnicki, ενώ ο ζωγραφικός διάκοσμος, οκτώ ελαιογραφίες, της Αίθουσας Τελετών είναι έργα του Christian Griepenkerl.
Ο ρυθμός του κτιρίου είναι αρχαϊκός και διακοσμείται από ιωνικούς κίονες και αετώματα, που μαζί με τις εναλλασσόμενες επιφάνειες οι οποίες δημιουργούν φωτοσκιάσεις, κρατάει έναν απόηχο από το Ερέχθειο. Στην επίδραση από το Ερέχθειο οφείλεται η πλήρης εφαρμογή της αρχαίας πολυχρωμίας και του χρυσού, για πρώτη φορά σε νεοκλασικό κτίριο. Περιλαμβάνει την κεντρική αίθουσα των συνεδριάσεων, η οποία είναι αμφιθέατρο με μαρμάρινες έδρες, και δύο πτέρυγες.
Στο εσωτερικό του κτιρίου εφαρμόστηκε για τους τοίχους η τεχνική stucco, δηλαδή του στιλβωμένου κονιάματος, που μιμείται οπτικά επένδυση με πλάκες μαρμάρου.Τα παράθυρα από την εσωτερική πλευρά, προβάλλονται πλαισιωμένα με παραστάδες οι οποίες φέρουν επίκρανο κατ’ απομίμηση του ιωνικού κιονόκρανου με χρωματική διακόσμηση.
Φατνωματικές οροφές, εκτός από την Αίθουσα Συνεδριάσεων, υπάρχουν στους τρεις χώρους της ανατολικής πτέρυγας και στην είσοδο, και ακολουθούν την κλίση της δίριχτης στέγης. Χωρίζονται σε ζώνες με δοκάρια. Κάθε ζώνη αποτελείται από σειρές γύψινων φατνωμάτων. Το κεντρικό επίπεδο τμήμα των φατνωμάτων φέρει ζωγραφική διακόσμηση με χρυσό ακτινωτό αστέρι σε μπλε φόντο, ενώ περιμετρικά είναι διακοσμημένα με επαναλαμβανόμενα ωόσχημα σχέδια.
Φθορές - Εργασίες συντήρης και αποκατάστασης: Τα κυριότερα αίτια φθοράς των διακοσμημένων επιφανειών οφείλονταν στην ύπαρξης υγρασίας, λόγο της κακής διατήρησης της στέγης και στις δονήσεις που είχε υποστεί το κτίριο στην διάρκεια του τελευταίου σεισμού στην Αθήνα (1999). Τα παραπάνω είχαν ως αποτέλεσμα την σαθροποίηση, την αποκόλληση και την απώλεια κονιάματος με την ταυτόχρονη εμφάνιση ρωγμών. Επιπλέον, παρατηρήθηκε κονιορτοποίηση και απολέπιση του ζωγραφικού στρώματος σε αρκετά σημεία των διακοσμημένων τοίχων, εξαιτίας της δράσης της υγρασίας που εξασθένησε το συνδετικό των χρωστικών. Τέλος, σε όλη την επιφάνεια των διακοσμημένων τοίχων υπήρχαν επικαθίσεις λιπαρής αιθάλης και ατμοσφαιρικών ρύπων, ενώ στα χαμηλά σημεία παρατηρήθηκαν εκδορές και μηχανικές κακώσεις.Οι φθορές στους πεσσούς, πρέπει να οδήγησαν στην κάλυψη του αρχικού ζωγραφικού στρώματος, το οποίο έφερε εξαιρετικής τεχνικής απομίμηση μαρμάρου, με ζωγραφικό στρώμα γκρι χρώματος, κατώτερης τεχνικής.
Η κύρια αιτία φθοράς των ξύλινων στοιχείων της στέγης του κτιρίου της Ακαδημίας Αθηνών ήταν η προσβολή τους από ξυλοφάγα έντομα, με αποτέλεσμα να χαθεί μέρος του βάρους τους, η ελαστικότητα και η μηχανική τους αντοχή. Η είσοδος της βροχής προκάλεσε υδρόλυση (σάπισμα) στα ξύλα, ενώ οι ρωγματώσεις και τα σκεβρώματα που παρατηρήθηκαν ήταν αποτέλεσμα των αλλαγών στον όγκο των κυτταρικών τοιχωμάτων εξαιτίας των απότομων μεταβολών της σχετικής υγρασίας. Η προσβολή των ξύλων από μύκητες επέφερε αλλοιώσεις στο χρώμα, τη δομή και τη μηχανική τους σύσταση. Τέλος, τα προϊόντα διάβρωσης των μεταλλικών συνδέσμων αύξησαν τον όγκο του συστήματος μέταλλο – προϊόντα και προκάλεσαν ρήξη της δομής των ξύλων με αποτέλεσμα την εμφάνιση ρωγμών και την απόσπαση κομματιών.
Πραγματοποιήθηκαν:
• Καθαρισμός των φατνωμάτων από πέτρες, σκόνη, ξύλα κ.α.
• Αφαίρεση (εξυγίανση) των αποσαθρωμένων τμημάτων ξύλου.
• Εφαρμογή εντομοκτόνου – μυκητοκτόνου – απολυμαντικού σε όλα τα προσβεβλημένα σημεία και προληπτικά στα υπόλοιπα.
• Εμποτισμός – στερέωση με συνθετική ρητίνη Paraloid B72 των ξύλινων στοιχείων μικρής διατομής και συμπλήρωση των προσβεβλημένων τμημάτων και των ρωγματώσεων με μίγμα πριονιδιού και Paraloid B72.
• Εμποτισμός – στερέωση των ζευκτών και των λοιπών ξύλινων στοιχείων μεγάλης διατομής με εποξειδική ρητίνη και συμπληρώσεις με μίγμα πριονιδιού και εποξειδικής ρητίνης.
• Συμπλήρωση κονιάματος στη συναρμογή κονιάματος φατνωμάτων με τα ξύλινα δοκάρια.
• Επικόλληση νέων καπακιών φατνωμάτων.
• Αποκατάσταση σπασμένων καπακιών φατνωμάτων.
• Στερέωση κονιάματος με μπαγδαντί με εφαρμογή ακρυλικού πολυμερές Primal.
• Στερέωση κονιάματος με μπαγδαντί με επικόλληση υαλουφάσματος με εποξειδική ρητίνη.
• Εγκιβωτισμός βάσης ζευκτών.
Ο ρυθμός του κτιρίου είναι αρχαϊκός και διακοσμείται από ιωνικούς κίονες και αετώματα, που μαζί με τις εναλλασσόμενες επιφάνειες οι οποίες δημιουργούν φωτοσκιάσεις, κρατάει έναν απόηχο από το Ερέχθειο. Στην επίδραση από το Ερέχθειο οφείλεται η πλήρης εφαρμογή της αρχαίας πολυχρωμίας και του χρυσού, για πρώτη φορά σε νεοκλασικό κτίριο. Περιλαμβάνει την κεντρική αίθουσα των συνεδριάσεων, η οποία είναι αμφιθέατρο με μαρμάρινες έδρες, και δύο πτέρυγες.
Στο εσωτερικό του κτιρίου εφαρμόστηκε για τους τοίχους η τεχνική stucco, δηλαδή του στιλβωμένου κονιάματος, που μιμείται οπτικά επένδυση με πλάκες μαρμάρου.Τα παράθυρα από την εσωτερική πλευρά, προβάλλονται πλαισιωμένα με παραστάδες οι οποίες φέρουν επίκρανο κατ’ απομίμηση του ιωνικού κιονόκρανου με χρωματική διακόσμηση.
Φατνωματικές οροφές, εκτός από την Αίθουσα Συνεδριάσεων, υπάρχουν στους τρεις χώρους της ανατολικής πτέρυγας και στην είσοδο, και ακολουθούν την κλίση της δίριχτης στέγης. Χωρίζονται σε ζώνες με δοκάρια. Κάθε ζώνη αποτελείται από σειρές γύψινων φατνωμάτων. Το κεντρικό επίπεδο τμήμα των φατνωμάτων φέρει ζωγραφική διακόσμηση με χρυσό ακτινωτό αστέρι σε μπλε φόντο, ενώ περιμετρικά είναι διακοσμημένα με επαναλαμβανόμενα ωόσχημα σχέδια.
Φθορές - Εργασίες συντήρης και αποκατάστασης: Τα κυριότερα αίτια φθοράς των διακοσμημένων επιφανειών οφείλονταν στην ύπαρξης υγρασίας, λόγο της κακής διατήρησης της στέγης και στις δονήσεις που είχε υποστεί το κτίριο στην διάρκεια του τελευταίου σεισμού στην Αθήνα (1999). Τα παραπάνω είχαν ως αποτέλεσμα την σαθροποίηση, την αποκόλληση και την απώλεια κονιάματος με την ταυτόχρονη εμφάνιση ρωγμών. Επιπλέον, παρατηρήθηκε κονιορτοποίηση και απολέπιση του ζωγραφικού στρώματος σε αρκετά σημεία των διακοσμημένων τοίχων, εξαιτίας της δράσης της υγρασίας που εξασθένησε το συνδετικό των χρωστικών. Τέλος, σε όλη την επιφάνεια των διακοσμημένων τοίχων υπήρχαν επικαθίσεις λιπαρής αιθάλης και ατμοσφαιρικών ρύπων, ενώ στα χαμηλά σημεία παρατηρήθηκαν εκδορές και μηχανικές κακώσεις.Οι φθορές στους πεσσούς, πρέπει να οδήγησαν στην κάλυψη του αρχικού ζωγραφικού στρώματος, το οποίο έφερε εξαιρετικής τεχνικής απομίμηση μαρμάρου, με ζωγραφικό στρώμα γκρι χρώματος, κατώτερης τεχνικής.
Η κύρια αιτία φθοράς των ξύλινων στοιχείων της στέγης του κτιρίου της Ακαδημίας Αθηνών ήταν η προσβολή τους από ξυλοφάγα έντομα, με αποτέλεσμα να χαθεί μέρος του βάρους τους, η ελαστικότητα και η μηχανική τους αντοχή. Η είσοδος της βροχής προκάλεσε υδρόλυση (σάπισμα) στα ξύλα, ενώ οι ρωγματώσεις και τα σκεβρώματα που παρατηρήθηκαν ήταν αποτέλεσμα των αλλαγών στον όγκο των κυτταρικών τοιχωμάτων εξαιτίας των απότομων μεταβολών της σχετικής υγρασίας. Η προσβολή των ξύλων από μύκητες επέφερε αλλοιώσεις στο χρώμα, τη δομή και τη μηχανική τους σύσταση. Τέλος, τα προϊόντα διάβρωσης των μεταλλικών συνδέσμων αύξησαν τον όγκο του συστήματος μέταλλο – προϊόντα και προκάλεσαν ρήξη της δομής των ξύλων με αποτέλεσμα την εμφάνιση ρωγμών και την απόσπαση κομματιών.
Πραγματοποιήθηκαν:
• Καθαρισμός των φατνωμάτων από πέτρες, σκόνη, ξύλα κ.α.
• Αφαίρεση (εξυγίανση) των αποσαθρωμένων τμημάτων ξύλου.
• Εφαρμογή εντομοκτόνου – μυκητοκτόνου – απολυμαντικού σε όλα τα προσβεβλημένα σημεία και προληπτικά στα υπόλοιπα.
• Εμποτισμός – στερέωση με συνθετική ρητίνη Paraloid B72 των ξύλινων στοιχείων μικρής διατομής και συμπλήρωση των προσβεβλημένων τμημάτων και των ρωγματώσεων με μίγμα πριονιδιού και Paraloid B72.
• Εμποτισμός – στερέωση των ζευκτών και των λοιπών ξύλινων στοιχείων μεγάλης διατομής με εποξειδική ρητίνη και συμπληρώσεις με μίγμα πριονιδιού και εποξειδικής ρητίνης.
• Συμπλήρωση κονιάματος στη συναρμογή κονιάματος φατνωμάτων με τα ξύλινα δοκάρια.
• Επικόλληση νέων καπακιών φατνωμάτων.
• Αποκατάσταση σπασμένων καπακιών φατνωμάτων.
• Στερέωση κονιάματος με μπαγδαντί με εφαρμογή ακρυλικού πολυμερές Primal.
• Στερέωση κονιάματος με μπαγδαντί με επικόλληση υαλουφάσματος με εποξειδική ρητίνη.
• Εγκιβωτισμός βάσης ζευκτών.