ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΗ - Ι.Ν. ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ ΣΚΟΥΤΑΡΕΩΣ ΧΑΛΚΗΔΟΝΑΣ"Μελέτη συντήρησης των ξυλόγλυπτων τέμπλων των παρεκκλησίων του ναού και των φορητών εικόνων"
Γενικά
Η μελέτη για την τεκμηρίωση της κατάστασης διατήρησης και των προτεινόμενων εργασιών συντήρησης για τα δύο τέμπλα των παρεκκλησίων Κοίμησης Θεοτόκου και Αγίου Χαραλάμπους του Ι.Ν. Προφήτη Ηλία Σκουτάρεως Χαλκηδόνας και των εικόνων αυτών, καθώς και της φορητής εικόνας της Παναγίας της Σουμελά που βρίσκεται στο νότιο κλίτος του εν λόγω ναού, χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μελετών και εκπονήθηκε κατά το διάστημα από Απρίλιο έως και Μάιος 2012, από την ομάδα των αδειούχων Συντηρητών Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης: Γιώργο Παυλόπουλο, Μαρία Χατζηνικολάου.
Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να αποτελέσει ένα σταθερό σημείο αναφοράς για την οργάνωση της μεθοδολογίας και της στρατηγικής που πρέπει να υπάρχει πριν από κάθε επέμβαση συντήρησης και αποκατάστασης σε αντικείμενα πολιτιστικής κληρονομιάς.
Οι επεμβάσεις συντήρησης που προτείνονται στην παρούσα μελέτη, στοχεύουν στη διατήρηση και την ανάδειξη της αισθητικής καλλιτεχνικής και της ιστορικής αξίας των αντικειμένων, ώστε να είναι δυνατή η χρήση τους ως λατρευτικών έργων και να διαφυλαχθεί ο ιστορικός και καλλιτεχνικός του χαρακτήρας.
Ιστορικά στοιχεία
Ο ναός του Προφήτη Ηλία, που είναι από τους μεγαλύτερους ναούς της Πόλης και βρίσκεται στα υψώματα του Σκουτάρεως (Ούσκουνταρ), χτίστηκε το 1804 επί Χαλκηδόνος Ιερεμίου (1790-1810) και ανακαινίστηκε το 1831 επί Χαλκηδόνος Ζαχαρίου (1826-1834), όπως προκύπτει από την κτητορική επιγραφή επάνω από την είσοδο προς τον κυρίως ναό:
Ο ΠΕΡΙΚΑΛΛΗΣ ΟΥΤΟΣ ΝΑΟΣ ΗΛΙΟΥ ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΟΥ 1804 ΙΛ•Σ
ΕΚΤΙΣΘΗ ΠΑΛΑΙ ΕΠΙ ΙΕΡΕΜΙΟΥ ΑΡΧΙΘΥΤΟΥ
ΝΥΝ Δ΄ ΑΝΕΚΑΙΝΙΣΘΗ ΛΑΜΠΡΩΣ ΕΠΙ ΤΟΥ ΖΑΧΑΡΙΟΥ 1831
ΣΥΝΔΡΟΜΗ ΤΩΝ ΕΥΣΕΒΩΝ, ΟΥΣ ΠΕΡΙΕΠΟΙ ΧΕΙΡ ΚΥΡΙΟΥ ΙΛμΙ
Τον Οκτώβριο του 1886, κατά τον εορτασμό της τριακοσιετηρίδας από τη σύσταση της κοινότητας Χρυσουπόλεως, ο Ξ. Σιδερόπουλος, έχοντας υπόψη του μεταφράσεις απολεσθέντων οθωμανικών εγγράφων, ανέφερε ότι ο Σουλτάνος Μουράτ Γ΄ (1574-1595) εξέδωσε φιρμάνι με χρονολογία εγείρας 993 (1585), ορίζοντας τριάντα τρία άτομα από το γένος των Ρωμιών για την εκάστοτε επισκευή του υδραγωγείου στο προάστιο, και επιτρέποντας ταυτόχρονα την ανέγερση τριάντα τριών οικιών και ενός ναού στο Μαχαλέ-ι Τζεντίτ (Νέα συνοικία), τα οποία θα ήταν απαλλαγμένα από φόρους, αλλά και από παρεμβάσεις του οικείου μητροπολίτη .
Κατά την τρομερή πυρκαγιά που κατέστρεψε τη συνοικία Χρυσουπόλεως, το 1887, θα πρέπει να διασώθηκε ο ναός, όχι όμως και τα κελιά, γιατί πατριαρχικό γράμμα το οποίο απευθύνεται στον Χαλκηδόνος Καλλίνικο, γνωστοποιεί ότι για την οικοδόμηση των κελιών χρειάζεται η σχετική άδεια των τοπικών αρχών και όχι η έκδοση υψηλού φιρμανίου, δεδομένου ότι δεν πρόκειται για ανέγερση εκκλησίας . Στο χώρο του Ιερού Βήματος υπάρχουν δύο Παρεκκλήσια αφιερωμένα στον Άγιο Χαράλαμπο και στην Κοίμηση της Θεοτόκου, ενώ στο νάρθηκα αναγράφονται με χρυσά γράμματα τα ονόματα των ευεργετών την κοινότητας.
Το αγίασμα του Προφήτη Ηλία, τα γραφεία της προϊσταμενίας, τα ερείπια του Μορφωτικού Συνδέσμου -πρώην παρθεναγωγείο- και το γήπεδο καλαθόσφαιρας περιέχονται στο μεγάλο περίβολο του ναού, τον οποίο απομονώνει από τους γειτονικούς δρόμους, βόρεια και δυτικά, υψηλός τοίχος.
 |  |  |  |
 |  |  |  |
