Ι.Μ. ΚΟΙΜΗΣΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 15ος, ΠΡΑΘΙ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ"Μελέτη συντήρησης και αποκατάστασης των τοιχογραφιών"
Η μονή της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Πράθι, βρίσκεται στην καρδιά των Γερανείων σε υψόμετρο 1.150 μ., σε πευκόφυτο ξέφωτο που περιβάλλεται από λόφους με έλατα.
Πρόκειται για τον αρχαιότερο ναό της Κορινθίας και έναν από τους αρχαιότερους της Πελοποννήσου. Ήταν ένα πλούσιο κοινοβιακό μοναστήρι με αξιόλογη δράση από την ίδρυσή του μέχρι και το 1821. Σήμερα σώζεται μόνο το καθολικό ερείπια των κελιών και των αποθηκών.
Στο εσωτερικό του ναού σώζονται τμήματα τοιχογραφιών που χρονολογούνται από το 1466. Επίσης, διατηρείται χτιστό τέμπλο το οποίο είναι νεότερη κατασκευή.
Ο ναός είναι κηρυγμένο ιστορικό διατηρητέο μνημείο με Υ.Α.15904/24-11-62 που δημοσιεύτηκε στο Φ.Ε.Κ.473/τ.Β/17-12-62.
Στο εσωτερικό του ναού της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Πράθι υπήρχαν δύο επιγραφές, η πρώτη άνωθεν της Πύλης της Πρόθεσης και η δεύτερη πάνω από την Πύλη του Διακονικού. Τα γράμματα της πρώτης έχουν αλλοιωθεί χρωματικά με αποτέλεσμα να μην είναι εφικτή η ανάγνωσή της πλέον. Η δεύτερη αποτοιχίστηκε από αρχαιοκάπηλους, μαζί με τμήματα και άλλων τοιχογραφιών του τέμπλου. Παραθέτουμε την εικόνα πριν την αποτοίχισή της και μετά.
Το καθολικό ανήκει στην κατηγορία της μονόκλιτης βασιλικής με δίριχτη κεραμοσκεπή. Πρόκειται για κτίσμα σχετικά μικρών διαστάσεων, μεταβυζαντινό στη σημερινή του μορφή, το οποίο διασώζει παλαιότερες οικοδομικές φάσεις, όπως μαρτυρούν ανάγλυφα αρχιτεκτονικά μέλη και το παλαιό μαρμαροθέτημα που κάλυπτε το δάπεδο, τμήματα του οποίου σώζονται μέχρι σήμερα..
Οι εσωτερικές διαστάσεις του είναι περίπου 10,50 χ 6,00 μ. οι περιμετρικοί τοίχοι, το πάχος των οποίων ποικίλλει από 0,60 έως 0,75 μ. είναι κτισμένοι από αργολιθοδομή, ενώ οι εξωτερικές παρειές τους έχουν επενδυθεί με πελεκητό πωρόλιθο.
Η τοιχοποιία φέρει τρεις σειρές περιμετρικές ξυλοδεσιές. Ο χώρος του ιερού χωρίζεται από τον κυρίως ναό με χτιστό τέμπλο πάχους 0,40 μ. το οποίο είναι τοιχογραφημένο προς την πλευρά του κυρίως ναού.
Στο ναό υπάρχουν δύο θύρες εισόδου. Η κύρια είσοδος πλάτους 0,70 μ. βρίσκεται στη δυτική πλευρά. Έχει τοξωτή απόληξη και φέρει περιθύρωμα από λαξευτούς δόμους. Η δεύτερη θύρα η οποία έχει την ίδια μορφή με την κεντρική, βρίσκεται στη νότια πλευρά του ναού και έχει πλάτος 0,55 μ. Εξωτερικά, στην ανατολική πλευρά υπάρχει η πεντάπλευρη κόγχη του ιερού.
Το καθολικό είχε υποστεί πάρα πολλές επεμβάσεις οι οποίες είχαν αλλοιώσει την αρχική του μορφή. Σε κάποια χρονική περίοδο χτίστηκαν στο εσωτερικό του δύο λιθόκτιστες κιονοστοιχίες, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν τρία κλίτη. Το μεσαίο κλίτος είχε πλάτος 3,00 μ. και τα δύο πλευρικά είχαν πλάτος 1,50 μ. το καθένα. Η στέγη απέκτησε εσωτερικά τρεις λιθόκτιστους θόλους ακολουθώντας έτσι τη διαμόρφωση του εσωτερικού του ναού.
Νεότερο είναι και το εικονοστάσι που χτίστηκε και ήταν σε επαφή με τον πρώτο κίονα της νότιας κιονοστοιχίας. Τα στατικά προβλήματα που κατά καιρούς παρουσίαζε το μνημείο, αντιμετωπίστηκαν με την ενίσχυση των τοίχων με αντηρίδες.
Μετά το σεισμό του 1981 Οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠ.ΠΟ. τοποθέτησαν σιδερένια λάμα περιμετρικά της τοιχοποιίας στο ύψος της στέγης, ώστε να αποφευχθεί η ολοκληρωτική κατάρρευση του ναού.
Στο καθολικό της μονής Πραθίου αναπτυσσόταν πλούσιος εικονογραφικός διάκοσμος σε ολόκληρη την έκταση των τοίχων, από τον οποίο σήμερα σώζονται τμήματα τα οποία παρουσιάζουν αρκετές φθορές. Οι τοίχοι φέρουν στο κατώτερο τμήμα τους και σε ύψος περίπου 1 μ. από το δάπεδο ζωγραφική διακόσμηση γεωμετρικού τύπου, του οποίου τα περισσότερα τμήματα είναι είτε καλυμμένα με νέα κονιάματα και στρώματα ασβεστοχρισμάτων, είτε κατεστραμμένα. Πάνω από αυτή τη ζώνη αναπτύσσεται το εικονογραφικό πρόγραμμα.
Πρόκειται για τον αρχαιότερο ναό της Κορινθίας και έναν από τους αρχαιότερους της Πελοποννήσου. Ήταν ένα πλούσιο κοινοβιακό μοναστήρι με αξιόλογη δράση από την ίδρυσή του μέχρι και το 1821. Σήμερα σώζεται μόνο το καθολικό ερείπια των κελιών και των αποθηκών.
Στο εσωτερικό του ναού σώζονται τμήματα τοιχογραφιών που χρονολογούνται από το 1466. Επίσης, διατηρείται χτιστό τέμπλο το οποίο είναι νεότερη κατασκευή.
Ο ναός είναι κηρυγμένο ιστορικό διατηρητέο μνημείο με Υ.Α.15904/24-11-62 που δημοσιεύτηκε στο Φ.Ε.Κ.473/τ.Β/17-12-62.
Στο εσωτερικό του ναού της Κοίμησης της Θεοτόκου στο Πράθι υπήρχαν δύο επιγραφές, η πρώτη άνωθεν της Πύλης της Πρόθεσης και η δεύτερη πάνω από την Πύλη του Διακονικού. Τα γράμματα της πρώτης έχουν αλλοιωθεί χρωματικά με αποτέλεσμα να μην είναι εφικτή η ανάγνωσή της πλέον. Η δεύτερη αποτοιχίστηκε από αρχαιοκάπηλους, μαζί με τμήματα και άλλων τοιχογραφιών του τέμπλου. Παραθέτουμε την εικόνα πριν την αποτοίχισή της και μετά.
Το καθολικό ανήκει στην κατηγορία της μονόκλιτης βασιλικής με δίριχτη κεραμοσκεπή. Πρόκειται για κτίσμα σχετικά μικρών διαστάσεων, μεταβυζαντινό στη σημερινή του μορφή, το οποίο διασώζει παλαιότερες οικοδομικές φάσεις, όπως μαρτυρούν ανάγλυφα αρχιτεκτονικά μέλη και το παλαιό μαρμαροθέτημα που κάλυπτε το δάπεδο, τμήματα του οποίου σώζονται μέχρι σήμερα..
Οι εσωτερικές διαστάσεις του είναι περίπου 10,50 χ 6,00 μ. οι περιμετρικοί τοίχοι, το πάχος των οποίων ποικίλλει από 0,60 έως 0,75 μ. είναι κτισμένοι από αργολιθοδομή, ενώ οι εξωτερικές παρειές τους έχουν επενδυθεί με πελεκητό πωρόλιθο.
Η τοιχοποιία φέρει τρεις σειρές περιμετρικές ξυλοδεσιές. Ο χώρος του ιερού χωρίζεται από τον κυρίως ναό με χτιστό τέμπλο πάχους 0,40 μ. το οποίο είναι τοιχογραφημένο προς την πλευρά του κυρίως ναού.
Στο ναό υπάρχουν δύο θύρες εισόδου. Η κύρια είσοδος πλάτους 0,70 μ. βρίσκεται στη δυτική πλευρά. Έχει τοξωτή απόληξη και φέρει περιθύρωμα από λαξευτούς δόμους. Η δεύτερη θύρα η οποία έχει την ίδια μορφή με την κεντρική, βρίσκεται στη νότια πλευρά του ναού και έχει πλάτος 0,55 μ. Εξωτερικά, στην ανατολική πλευρά υπάρχει η πεντάπλευρη κόγχη του ιερού.
Το καθολικό είχε υποστεί πάρα πολλές επεμβάσεις οι οποίες είχαν αλλοιώσει την αρχική του μορφή. Σε κάποια χρονική περίοδο χτίστηκαν στο εσωτερικό του δύο λιθόκτιστες κιονοστοιχίες, με αποτέλεσμα να δημιουργηθούν τρία κλίτη. Το μεσαίο κλίτος είχε πλάτος 3,00 μ. και τα δύο πλευρικά είχαν πλάτος 1,50 μ. το καθένα. Η στέγη απέκτησε εσωτερικά τρεις λιθόκτιστους θόλους ακολουθώντας έτσι τη διαμόρφωση του εσωτερικού του ναού.
Νεότερο είναι και το εικονοστάσι που χτίστηκε και ήταν σε επαφή με τον πρώτο κίονα της νότιας κιονοστοιχίας. Τα στατικά προβλήματα που κατά καιρούς παρουσίαζε το μνημείο, αντιμετωπίστηκαν με την ενίσχυση των τοίχων με αντηρίδες.
Μετά το σεισμό του 1981 Οι αρμόδιες υπηρεσίες του ΥΠ.ΠΟ. τοποθέτησαν σιδερένια λάμα περιμετρικά της τοιχοποιίας στο ύψος της στέγης, ώστε να αποφευχθεί η ολοκληρωτική κατάρρευση του ναού.
Στο καθολικό της μονής Πραθίου αναπτυσσόταν πλούσιος εικονογραφικός διάκοσμος σε ολόκληρη την έκταση των τοίχων, από τον οποίο σήμερα σώζονται τμήματα τα οποία παρουσιάζουν αρκετές φθορές. Οι τοίχοι φέρουν στο κατώτερο τμήμα τους και σε ύψος περίπου 1 μ. από το δάπεδο ζωγραφική διακόσμηση γεωμετρικού τύπου, του οποίου τα περισσότερα τμήματα είναι είτε καλυμμένα με νέα κονιάματα και στρώματα ασβεστοχρισμάτων, είτε κατεστραμμένα. Πάνω από αυτή τη ζώνη αναπτύσσεται το εικονογραφικό πρόγραμμα.
