Ι.Ν. ΑΓ. ΠΕΤΡΟΥ 17ος, ΑΧΑΡΝΑΙΣ
Ιστορικά στοιχεία - αρχιτεκτονική ναού
Ο μικρός ναός του Αγίου Πέτρου ή «Άσπρη Εκκλησία» όπως λέγεται, βρίσκεται επί της οδού Αγ. Πέτρου και δυτικά της Λεωφόρου Πάρνηθας και αποτελεί σημείο αναφοράς για την περιοχή. Είναι μια θολοσκεπής μονόκλιτη βασιλική με ημιεξαγωνική αψίδα ιερού βήματος, που χρονολογείται στους μεταβυζαντινούς χρόνους, διακοσμημένος με τοιχογραφίες του 17ου - 18ου αιώνα.
Ο ναός έχει διαστάσεις 4.70 x 7.20 m με τοιχοποιία από αργολιθοδομή και δίριχτη στέγη. Έχει υποστεί αλλεπάλληλες αλλοιώσεις όπως προσθήκες και επεκτάσεις στη δυτική και νότια πλευρά και στο τμήμα του αρχικού ναού έχει προστεθεί ψευδοροφή θολωτή από πλέγμα και κονίαμα. Τα παραπήγματα είναι κατασκευασμένα από ευτελή δομικά υλικά, ενώ κατά την κατεδάφιση του δυτικού τοίχου χάθηκε και το βυζαντινό πλαίσιο πάνω από την είσοδο. Η μόνη όψη που δεν έχει θιγεί από τις παρεμβάσεις είναι η ανατολική, της κόγχης του Ιερού.
Το εικονογραφικό πρόγραμμα, περιλαμβάνει την παράσταση της Πλατυτέρας των Ουρανών στην κορυφή της κόγχης, ενώ ακριβώς από κάτω απεικονίζονται τέσσερις μορφές εκ των οποίων η μία αναγνωρίζεται ως του Αγίου Αθανάσίου.
Όταν ο Ναός έγινε ενοριακός, για λόγους χωρητικότητας, κατεδαφίστηκε αυθαίρετα ο δυτικός τοίχος το 1983 και διανοίχτηκε θύρα στο νότιο τοίχο, κοντά στο Ιερό. Στη συνέχεια κατασκευάσθηκαν τα προαναφερθέντα προσκτίσματα.
Το 1985 εγκρίθηκε η πολεοδομική μελέτη της περιοχής η οποία καθόρισε τη θέση ανέγερσης νέας εκκλησίας παρακείμενα και στον ίδιο αύλιο χώρο του ναού του Αγίου Πέτρου με περιφερειακό πεζόδρομο και ελεύθερο πέριξ χώρο (ΦΕΚ 255 Δ΄ 30/4/85).
Ο σεισμός του 1999, σύμφωνα με το δελτίο καταγραφής του ΥΠ.ΠΟ., δημιούργησε χιαστί διαμπερείς ρηγματώσεις με αποδιοργάνωση της λιθοδομής στην κόγχη με αποκόλληση τμήματος της και μικρότερης έκτασης ζημίες στις άλλες πλευρές. Το ΤΑΣ χαρακτήρισε το ναό ως κατεδαφιστέο. Στη συνέχεια, κλείστηκαν πρόχειρα εξωτερικά τα ρήγματα με τσιμεντοκονίαμα και εφαρμόσθηκε από το ΥΠ.ΠΟ. αντιστήριξη ολόκληρης της Ανατολικής όψης η οποία επιχρίστηκε. Σήμερα οι ρωγμές είναι ορατές μόνο από το εσωτερικό.
Το 2000, με απόφαση του ΥΠ.ΠΟ., ο ναός χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο με περιβάλλοντα χώρο (ΥΠ.ΠΟ./ΑΡΧ/Β1/Φ26/ΚΗΡ/36325/1101/8.8.2000). Στη συνέχεια το ΥΠ.ΠΟ. αφού είχε διακόψει στο στάδιο των εκσκαφών τις εργασίες ανέγερσης του νέου ναού, ενέκρινε τροποποιημένη αρχιτεκτονική μελέτη με όρους, από τους οποίους ο κυριότερος είναι ότι μετά την αποπεράτωση του υπογείου, όπου θα στεγαστεί προσωρινά ο νέος ναός, οι εργασίες ανέγερσης θα σταματήσουν έως ότου ολοκληρωθεί η στερέωση και η αποκατάσταση του παλαιού ναού, μετά από σχετική έγκριση της μελέτης από την αρμόδια 1η Ε.Β.Α. η οποία θα επιβλέψει και την κατασκευή.
Ο μικρός ναός του Αγίου Πέτρου ή «Άσπρη Εκκλησία» όπως λέγεται, βρίσκεται επί της οδού Αγ. Πέτρου και δυτικά της Λεωφόρου Πάρνηθας και αποτελεί σημείο αναφοράς για την περιοχή. Είναι μια θολοσκεπής μονόκλιτη βασιλική με ημιεξαγωνική αψίδα ιερού βήματος, που χρονολογείται στους μεταβυζαντινούς χρόνους, διακοσμημένος με τοιχογραφίες του 17ου - 18ου αιώνα.
Ο ναός έχει διαστάσεις 4.70 x 7.20 m με τοιχοποιία από αργολιθοδομή και δίριχτη στέγη. Έχει υποστεί αλλεπάλληλες αλλοιώσεις όπως προσθήκες και επεκτάσεις στη δυτική και νότια πλευρά και στο τμήμα του αρχικού ναού έχει προστεθεί ψευδοροφή θολωτή από πλέγμα και κονίαμα. Τα παραπήγματα είναι κατασκευασμένα από ευτελή δομικά υλικά, ενώ κατά την κατεδάφιση του δυτικού τοίχου χάθηκε και το βυζαντινό πλαίσιο πάνω από την είσοδο. Η μόνη όψη που δεν έχει θιγεί από τις παρεμβάσεις είναι η ανατολική, της κόγχης του Ιερού.
Το εικονογραφικό πρόγραμμα, περιλαμβάνει την παράσταση της Πλατυτέρας των Ουρανών στην κορυφή της κόγχης, ενώ ακριβώς από κάτω απεικονίζονται τέσσερις μορφές εκ των οποίων η μία αναγνωρίζεται ως του Αγίου Αθανάσίου.
Όταν ο Ναός έγινε ενοριακός, για λόγους χωρητικότητας, κατεδαφίστηκε αυθαίρετα ο δυτικός τοίχος το 1983 και διανοίχτηκε θύρα στο νότιο τοίχο, κοντά στο Ιερό. Στη συνέχεια κατασκευάσθηκαν τα προαναφερθέντα προσκτίσματα.
Το 1985 εγκρίθηκε η πολεοδομική μελέτη της περιοχής η οποία καθόρισε τη θέση ανέγερσης νέας εκκλησίας παρακείμενα και στον ίδιο αύλιο χώρο του ναού του Αγίου Πέτρου με περιφερειακό πεζόδρομο και ελεύθερο πέριξ χώρο (ΦΕΚ 255 Δ΄ 30/4/85).
Ο σεισμός του 1999, σύμφωνα με το δελτίο καταγραφής του ΥΠ.ΠΟ., δημιούργησε χιαστί διαμπερείς ρηγματώσεις με αποδιοργάνωση της λιθοδομής στην κόγχη με αποκόλληση τμήματος της και μικρότερης έκτασης ζημίες στις άλλες πλευρές. Το ΤΑΣ χαρακτήρισε το ναό ως κατεδαφιστέο. Στη συνέχεια, κλείστηκαν πρόχειρα εξωτερικά τα ρήγματα με τσιμεντοκονίαμα και εφαρμόσθηκε από το ΥΠ.ΠΟ. αντιστήριξη ολόκληρης της Ανατολικής όψης η οποία επιχρίστηκε. Σήμερα οι ρωγμές είναι ορατές μόνο από το εσωτερικό.
Το 2000, με απόφαση του ΥΠ.ΠΟ., ο ναός χαρακτηρίστηκε ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο με περιβάλλοντα χώρο (ΥΠ.ΠΟ./ΑΡΧ/Β1/Φ26/ΚΗΡ/36325/1101/8.8.2000). Στη συνέχεια το ΥΠ.ΠΟ. αφού είχε διακόψει στο στάδιο των εκσκαφών τις εργασίες ανέγερσης του νέου ναού, ενέκρινε τροποποιημένη αρχιτεκτονική μελέτη με όρους, από τους οποίους ο κυριότερος είναι ότι μετά την αποπεράτωση του υπογείου, όπου θα στεγαστεί προσωρινά ο νέος ναός, οι εργασίες ανέγερσης θα σταματήσουν έως ότου ολοκληρωθεί η στερέωση και η αποκατάσταση του παλαιού ναού, μετά από σχετική έγκριση της μελέτης από την αρμόδια 1η Ε.Β.Α. η οποία θα επιβλέψει και την κατασκευή.
